Banken zeggen rekeningen op – Wwft

Banken zeggen steeds vaker de rekeningen of zelfs de hele bankrelatie op met cliënten met verwijzing naar de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Sommige banken sluiten zelfs hele sectoren uit, bijvoorbeeld (auto)handelaren. Dit is een zeer zorgelijke trend. Zie ook mijn column in Twentevisie.

Wwft

Banken hebben op grond van de Wwft een verantwoordelijkheid bij het signaleren van financieel-economische criminaliteit en andere integriteitsrisico’s. Zij moeten zoveel mogelijk voorkomen dat het financiële systeem voor oneigenlijke doelen wordt gebruikt. Daartoe moeten zij voortdurend onderzoek doen naar hun cliënten.

Praktijk

De toezichthouders hebben de banken op de vingers getikt omdat ze hun compliance niet in orde hebben. Daarnaast hebben een aantal banken zeer forse boetes van het O.M. gekregen omdat ze niet voldoende aan de Wwft voldoen. In de praktijk blijkt vaak dat banken de Wwft aanwenden om van bepaalde cliënten of zelfs hele sectoren af te komen, kennelijk omdat dergelijke cliënten tot een verhoogd risico leiden en/of omdat dit meer compliance/kosten voor de bank met zich mee brengt. Met andere woorden, de banken leggen het probleem bij hun eigen cliënten neer.

Banken sturen vaak uitgebreide vragenlijsten naar hun cliënten. Indien een of meerdere vragen naar het oordeel van de bank onvoldoende duidelijk worden beantwoord dan wordt al snel de rekening of de relatie volledig opgezegd en wordt de cliënt ook nog zonder enige veroordeling opgenomen in een soort (intern) frauderegister van de bank.

Dat heeft uiteraard zeer verstrekkende gevolgen voor de cliënt. Immers, dit belemmert ook de mogelijkheden om bij een andere bank een rekening te openen of elders bancaire diensten aan te gaan.

Zorgplicht – grondrecht

De zorgplicht van de bank geldt altijd, dus ook inzake het cliëntenonderzoek onder de Wwft en ook bij een mogelijke opzegging. Uit jurisprudentie van de Hoge Raad blijkt dat het hebben van een bankrekening een soort grondrecht is. Immers, zonder bankrekening is het tegenwoordig niet mogelijk om aan het economisch verkeer deel te nemen. Deze aspecten dienen uiteraard door de bank in de belangenafweging te worden betrokken, hetgeen in de praktijk helaas lang niet altijd correct wordt gedaan.

Conclusie

Indien u (als ondernemer) wordt geconfronteerd met vragenlijsten van de bank of met een opzeggingsbrief dan is het raadzaam om daar juridisch advies over in te winnen. In de praktijk blijkt namelijk dat banken hun eigen belang vaak laten prevaleren boven het belang van de cliënt met alle gevolgen van dien.